„Anioł przy moim stole” (1990) – Jane Campion: Portret kobiecej samotności i pragnienia
Film „Anioł przy moim stole” (oryginalny tytuł: „An Angel at My Table”) z 1990 roku, wyreżyserowany przez Jane Campion, to niezwykła opowieść o życiu i twórczości Janet Frame, nowozelandzkiej pisarki. Film, podzielony na trzy części, przedstawia różne etapy życia Frame, od dzieciństwa i młodości, poprzez okres spędzony w szpitalu psychiatrycznym, aż po dojrzałość i sukces literacki. Campion, znana z subtelnego i intymnego podejścia do swoich bohaterów, tworzy w „Aniole” poruszający portret kobiety zmagającej się z samotnością, alienacją i pragnieniem miłości i akceptacji.
Dzieciństwo i młodość: Poszukiwanie tożsamości
Pierwsza część filmu skupia się na dzieciństwie i młodości Janet Frame. Widzimy ją jako wrażliwą i inteligentną dziewczynkę, która zmaga się z trudnościami w rodzinie i w szkole. Frame jest często niezrozumiana i odrzucana przez rówieśników, co prowadzi do poczucia izolacji i samotności. Campion ukazuje te wczesne lata jako okres kształtowania się osobowości Frame, jej wrażliwości i skłonności do introspekcji. W scenach z dzieciństwa dominuje atmosfera melancholii i tęsknoty za bliskością i zrozumieniem.
Szpital psychiatryczny: Walka o siebie
Druga część filmu przedstawia okres, kiedy Frame zostaje zdiagnozowana jako schizofreniczka i trafia do szpitala psychiatrycznego. Campion nie unika brutalnej rzeczywistości życia w szpitalu, pokazując jego klaustrofobiczny charakter, brak prywatności i poniżające traktowanie pacjentów. Jednakże, film nie skupia się na patologii, ale na wewnętrznej walce Frame o zachowanie swojej tożsamości i godności. W scenach z szpitala dominuje atmosfera beznadziei i desperacji, ale także siła i determinacja Frame, która nie poddaje się i walczy o swoje prawa.
Dojrzałość i sukces: Odkrycie głosu
Trzecia część filmu przedstawia Frame jako dojrzałą kobietę, która odnajduje swój głos i rozpoczyna karierę pisarską. Campion pokazuje, jak twórczość staje się dla Frame ucieczką od rzeczywistości i sposobem na wyrażenie swoich emocji i doświadczeń. W scenach z dojrzałości dominuje atmosfera spokoju i zadowolenia, ale także melancholii i refleksji nad przeszłością. Frame, choć odniosła sukces literacki, nadal zmaga się z traumą przeszłości i samotnością, która stała się jej stałym towarzyszem.
Symbolika i motywy
Film „Anioł przy moim stole” jest bogaty w symbole i motywy, które odgrywają kluczową rolę w opowiadaniu historii Janet Frame. Jednym z najważniejszych motywów jest samotność, która przewija się przez cały film i jest wyrażona w różnych scenach, np. w scenie, gdzie Frame jako dziecko siedzi sama w pokoju, w scenie, gdzie Frame w szpitalu psychiatrycznym jest odizolowana od innych pacjentów, czy w scenie, gdzie Frame jako dojrzała kobieta siedzi sama w swoim mieszkaniu. Innym ważnym motywem jest pragnienie miłości i akceptacji, które jest silnie obecne w życiu Frame i które wyraża się w jej relacjach z innymi ludźmi, np. w relacji z matką, z innymi pacjentami w szpitalu, czy z jej partnerem. Film wykorzystuje również symbole, takie jak anioł, który pojawia się w tytule i który symbolizuje nadzieję i ochronę, a także ptaki, które symbolizują wolność i ucieczkę od rzeczywistości.
Wpływ filmu
Film „Anioł przy moim stole” odniósł sukces krytyczny i zdobył wiele nagród, w tym nagrodę BAFTA dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Film został doceniony za subtelność, intymność i autentyczność w przedstawieniu historii Janet Frame. „Anioł przy moim stole” stał się ważnym filmem w historii kina, który poruszył wiele ważnych tematów, takich jak samotność, alienacja, choroby psychiczne, a także siła i determinacja człowieka w walce o siebie. Film zainspirował również wiele dyskusji na temat roli kobiet w społeczeństwie i o potrzebie zrozumienia i akceptacji osób zmagających się z problemami psychicznymi.
Podsumowanie
„Anioł przy moim stole” to film, który pozostaje w pamięci długo po seansie. To nie tylko historia życia Janet Frame, ale także refleksja nad ludzką naturą, o samotności, pragnieniu miłości i o sile twórczości. Film Jane Campion to arcydzieło, które porusza, inspiruje i skłania do refleksji nad własnym życiem i o tym, jak ważne jest, abyśmy byli dla siebie nawzajem bardziej wyrozumiali i tolerancyjni.
