„Miara za miarę” – William Szekspir: Dramat o sprawiedliwości i hipokryzji
„Miara za miarę” to jedna z późniejszych sztuk Williama Szekspira, napisana prawdopodobnie między 1603 a 1606 rokiem. Jest to dramat o tematyce prawnej i moralnej, który bada złożone kwestie sprawiedliwości, hipokryzji i ludzkiej natury. Akcja sztuki rozgrywa się w Wiedniu, gdzie książę Wincency, chcąc przetestować moralność swoich poddanych, udając się na pielgrzymkę, przekazuje władzę surowemu i bezwzględnemu Angelo. Angelo, który sam jest znany ze swojego moralnego rygoru, szybko staje się sędzią bezlitosnym, skazując na śmierć Claudio, młodego mężczyznę, który popełnił przestępstwo kazirodztwa.
Główne tematy
„Miara za miarę” porusza wiele ważnych tematów, w tym:
- Sprawiedliwość i prawo: Sztuka stawia pytanie o naturę sprawiedliwości i o to, czy prawo powinno być stosowane w sposób rygorystyczny, czy też z uwzględnieniem okoliczności i ludzkiej natury. Angelo, który reprezentuje prawo, staje się symbolem bezwzględności i hipokryzji, podczas gdy książę Wincency, który reprezentuje łaskę i miłosierdzie, staje się symbolem sprawiedliwości opartej na empatii i zrozumieniu.
- Hipokryzja: Sztuka ukazuje hipokryzję społeczeństwa, w którym ludzie często zachowują się w sposób sprzeczny z własnymi zasadami moralnymi. Angelo, który sam jest znany ze swojego moralnego rygoru, sam popełnia grzech, gdy próbuje uwieść Izabeli, siostrę Claudio.
- Miłość i pożądanie: Miłość i pożądanie odgrywają ważną rolę w „Miarze za miarę”. Sztuka pokazuje, jak te uczucia mogą prowadzić do zarówno dobrych, jak i złych czynów. Miłość Izabeli do brata i jej pragnienie jego ocalenia, a także pożądanie Angelo, które prowadzi go do próby gwałtu, są przykładami tego, jak te uczucia mogą wpływać na ludzkie zachowanie.
- Moralność i przebaczenie: „Miara za miarę” bada kwestię moralności i przebaczenia. Sztuka pokazuje, że nawet ci, którzy popełnili poważne grzechy, mogą być godni przebaczenia, jeśli okażą skruchę i zmienią swoje życie. Książę Wincency, który przebacza Angelo, staje się symbolem miłosierdzia i nadziei na odkupienie.
Postacie
„Miara za miarę” charakteryzuje się wieloma złożonymi i interesującymi postaciami, w tym:
- Książę Wincency: Książę Wiednia, który udając się na pielgrzymkę, przekazuje władzę Angelo. Jest on postacią złożoną, która potrafi być zarówno surowa, jak i łaskawa.
- Angelo: Surowy i bezwzględny sędzia, który zostaje mianowany przez księcia Wincentego na jego zastępcę. Angelo jest postacią pełną sprzeczności, która z jednej strony jest znana ze swojego moralnego rygoru, a z drugiej strony sam popełnia grzech, gdy próbuje uwieść Izabeli.
- Izabela: Siostra Claudio, która walczy o jego ocalenie przed wyrokiem śmierci. Izabela jest postacią silną i niezależną, która nie boi się stawić czoła władzy i walczyć o sprawiedliwość.
- Claudio: Młody mężczyzna, który zostaje skazany na śmierć za kazirodztwo. Claudio jest postacią tragiczną, która staje się ofiarą surowego prawa i bezwzględności Angelo.
Analiza
„Miara za miarę” to sztuka pełna napięcia i dramatyzmu. Szekspir umiejętnie buduje napięcie, wykorzystując kontrast między surowym prawem a łaską, między moralnością a hipokryzją. Sztuka stawia pytania o naturę sprawiedliwości i o to, czy prawo powinno być stosowane w sposób rygorystyczny, czy też z uwzględnieniem okoliczności i ludzkiej natury.
Jednym z kluczowych elementów „Miary za miarę” jest motyw przebrania. Książę Wincency, udając się na pielgrzymkę, przebiera się za mnicha, aby móc obserwować swoich poddanych i ocenić ich moralność. To przebranie pozwala mu na wgląd w prawdziwe oblicze swoich poddanych i na poznanie ich prawdziwych intencji.
„Miara za miarę” to sztuka, która do dziś budzi kontrowersje. Niektórzy krytycy uważają, że sztuka jest zbyt pesymistyczna i że Szekspir przedstawia ludzkość w negatywnym świetle. Inni uważają, że sztuka jest pełna nadziei i że Szekspir pokazuje, że nawet w najciemniejszych czasach istnieje możliwość odkupienia i przebaczenia.
Podsumowanie
„Miara za miarę” to złożona i fascynująca sztuka, która porusza wiele ważnych tematów, w tym sprawiedliwość, hipokryzję, miłość, pożądanie, moralność i przebaczenie. Szekspir umiejętnie buduje napięcie i dramatyzm, wykorzystując kontrast między surowym prawem a łaską, między moralnością a hipokryzją. Sztuka stawia pytania o naturę sprawiedliwości i o to, czy prawo powinno być stosowane w sposób rygorystyczny, czy też z uwzględnieniem okoliczności i ludzkiej natury. „Miara za miarę” to sztuka, która do dziś budzi kontrowersje i inspiruje do refleksji nad złożonością ludzkiej natury.
