„Pamięć o niedorozwoju” (1968) – rewolucja i melancholia w kubańskim kinie
„Pamięć o niedorozwoju” (1968) w reżyserii Tomásza Gutiérreza Alei to film, który od ponad pół wieku fascynuje i prowokuje widzów. To nie tylko portret Kuby w przededniu rewolucji, ale także głęboka refleksja nad naturą pamięci, tożsamości i wpływem historii na jednostkę. Film, osadzony w latach 50. XX wieku, opowiada o życiu młodego, zamożnego mężczyzny, Salomóna, który zapatrzony w zachodni styl życia, nie dostrzega rewolucyjnych przemian zachodzących wokół niego.
Rewolucja w tle
„Pamięć o niedorozwoju” to film, który w sposób niezwykle subtelny i wielowarstwowy przedstawia rewolucję kubańską. Nie jest to film propagandowy, który gloryfikuje rewolucję, ale raczej film, który pokazuje jej wpływ na życie jednostki. Salomon, bohater filmu, jest postacią zapatrzoną w siebie, skupioną na własnych przyjemnościach i ambicjach. Nie interesuje go polityka, nie angażuje się w rewolucję, a wręcz ją ignoruje. Jego życie to ciąg imprez, romansów i rozrywek, które są dla niego o wiele ważniejsze niż los kraju.
Ale film nie tylko pokazuje obojętność Salomona na rewolucję, ale także jej wpływ na jego życie. Rewolucja zmienia jego otoczenie, jego przyjaciół, jego rodzinę. W filmie pojawiają się sceny, które pokazują, jak rewolucja wpływa na życie zwykłych ludzi, jak zmienia ich życie codzienne, jak wpływa na ich poglądy. Ale Salomon nie dostrzega tych zmian, nie chce ich dostrzegać. Jest zapatrzony w siebie, w swój świat, który wydaje mu się być niezależny od rewolucji.
Pamięć i tożsamość
„Pamięć o niedorozwoju” to nie tylko film o rewolucji, ale także film o pamięci i tożsamości. Salomon jest postacią, która żyje w przeszłości, w świecie swoich wspomnień. Jego pamięć jest selektywna, skupia się na tym, co przyjemne, co wygodne, co pozwala mu uciec od rzeczywistości. Nie chce pamiętać o tym, co bolesne, co trudne, co zmusza go do refleksji nad sobą i swoim życiem.
Film pokazuje, jak pamięć kształtuje naszą tożsamość, jak wpływa na nasze postrzeganie świata. Salomon jest postacią, która nie potrafi pogodzić się z przeszłością, z tym, co było, z tym, co się zmieniło. Jego pamięć jest dla niego ucieczką od rzeczywistości, od rewolucji, od zmian, które zachodzą wokół niego. Ale ta ucieczka jest iluzoryczna, bo rzeczywistość i tak go dogania.
Styl filmowy
„Pamięć o niedorozwoju” to film, który wyróżnia się niezwykłym stylem filmowym. Gutiérrez Alea wykorzystuje w filmie techniki montażu, które tworzą wrażenie fragmentaryczności, nieciągłości, chaosu. Film jest pełen retrospekcji, które przenoszą widza w przeszłość Salomona, do jego wspomnień, do jego świata. Ale te wspomnienia nie są uporządkowane, nie są liniowe, są chaotyczne, fragmentaryczne, jak sama pamięć.
Gutiérrez Alea wykorzystuje także w filmie elementy surrealizmu, które podkreślają senność, oderwanie od rzeczywistości, w której żyje Salomon. Film jest pełen symboli, które nawiązują do kubańskiej kultury, do historii Kuby, do rewolucji. Ale te symbole są wieloznaczne, otwarte na różne interpretacje, co sprawia, że film jest niezwykle bogaty i inspirujący.
Podsumowanie
„Pamięć o niedorozwoju” to film, który od ponad pół wieku fascynuje i prowokuje widzów. To film o rewolucji, o pamięci, o tożsamości, o tym, jak historia wpływa na życie jednostki. To film, który stawia pytania o naszą przeszłość, o naszą teraźniejszość, o naszą przyszłość. To film, który warto zobaczyć, by lepiej zrozumieć siebie i świat, w którym żyjemy.
