Szkorbut – choroba marynarzy. Przyczyny i leczenie szkorbutu
Szkorbut, znany również jako niedobór witaminy C, to choroba, która dotykała głównie marynarzy w przeszłości. Współcześnie jest rzadko spotykana, ale nadal stanowi zagrożenie dla osób z niedoborem witaminy C. W tym artykule przyjrzymy się bliżej przyczynom, objawom i leczeniu szkorbutu.
Przyczyny szkorbutu
Główną przyczyną szkorbutu jest niedobór witaminy C (kwasu askorbinowego) w organizmie. Witamina C jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wielu procesów w organizmie, w tym:
- Syntezy kolagenu, białka odpowiedzialnego za elastyczność skóry, kości, chrząstki i naczyń krwionośnych.
- Wchłaniania żelaza.
- Wzmocnienia układu odpornościowego.
Brak witaminy C w diecie prowadzi do zaburzeń w tych procesach, co objawia się charakterystycznymi symptomami szkorbutu.
Grupy ryzyka
Szkorbut może dotknąć każdego, kto nie dostarcza organizmowi wystarczającej ilości witaminy C. Jednak niektóre grupy są bardziej narażone na jego rozwój:
- Marynarze: W przeszłości, gdy długie podróże morskie były normą, marynarze często cierpieli na szkorbut z powodu braku świeżych owoców i warzyw w diecie.
- Osoby starsze: Z wiekiem zdolność organizmu do wchłaniania witaminy C może się zmniejszać.
- Osoby z zaburzeniami odżywiania: Anoreksja, bulimia i inne zaburzenia odżywiania mogą prowadzić do niedoboru witaminy C.
- Osoby z chorobami przewlekłymi: Choroby przewlekłe, takie jak choroby nerek, choroby jelit i choroby nowotworowe, mogą utrudniać wchłanianie witaminy C.
- Osoby nadużywające alkoholu: Nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do niedoboru witaminy C.
Objawy szkorbutu
Objawy szkorbutu pojawiają się stopniowo i mogą być początkowo łagodne. W miarę postępu choroby stają się bardziej nasilone. Najczęstsze objawy to:
- Zmęczenie i osłabienie.
- Ból stawów i mięśni.
- Krwawienie z dziąseł.
- Złe gojenie się ran.
- Zmiany skórne, takie jak siniaki, wybroczyny i wysypka.
- Ból i obrzęk kości.
- Wymioty i biegunka.
W ciężkich przypadkach szkorbut może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak:
- Zawał serca.
- Wylew krwi do mózgu.
- Zakażenia.
- Śmierć.
Leczenie szkorbutu
Leczenie szkorbutu polega na uzupełnieniu niedoboru witaminy C. Najczęściej stosuje się doustne suplementy witaminy C. W ciężkich przypadkach, gdy pacjent nie może przyjmować leków doustnie, witamina C może być podawana dożylnie.
Oprócz suplementacji witaminy C ważne jest również wprowadzenie do diety bogatej w witaminę C. Źródłami witaminy C są:
- Cytrusy (pomarańcze, grejpfruty, limonki).
- Jagody (truskawki, maliny, jeżyny).
- Warzywa zielonolistne (szpinak, jarmuż, kapusta).
- Papryka.
- Pomidory.
- Brokuły.
- Kalafior.
Profilaktyka szkorbutu
Najlepszym sposobem na zapobieganie szkorbutowi jest spożywanie zróżnicowanej diety bogatej w witaminę C. Zaleca się spożywanie co najmniej 5 porcji owoców i warzyw dziennie. W przypadku osób z grupy ryzyka, takich jak osoby starsze, osoby z zaburzeniami odżywiania i osoby z chorobami przewlekłymi, może być konieczne przyjmowanie suplementów witaminy C.
Podsumowanie
Szkorbut to choroba, która może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Jest spowodowana niedoborem witaminy C i może dotknąć każdego, kto nie dostarcza organizmowi wystarczającej ilości tej witaminy. Leczenie szkorbutu polega na uzupełnieniu niedoboru witaminy C. Najlepszym sposobem na zapobieganie szkorbutowi jest spożywanie zróżnicowanej diety bogatej w witaminę C.
Uwagi
Pamiętaj, że powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.